Lekkage in het warmtenet; wat nu!?

Geen eenvoudige oplossing voor een lekkage in een warmteleiding
VEN - Bouwplaats Breda

Wat slechts weinigen weten is dat Veolia in Nederland een belangrijke speler is op het gebied van warmtenetten. Het beheer en onderhoud van deze leidingen is een specialisme dat niet zoveel bedrijven beheersen. Voor Ennatuurlijk beheren we bijna 2.500 kilometer aan ondergrondse leidingen voor de stadsverwarming. Dit doen we onder andere in het gebied rond de Amer-Centrale, waar restwarmte van de centrale ruim 55.000 klanten in Geertruidenberg, Tilburg en Breda van warmte voorziet.

VEN - Bouwplaats Breda

En specifiek daar doet zich een bijzonderheid voor. 35 kilometer van deze leidingen bestaat uit een staal-in-staal systeem. En als daar een lek in ontstaat, dan hebben we een uitdaging!

Lekkage!

In de Bredase wijk Haagse Beemden werd eind 2021 juist in staal-in-staal hoofdleiding een lekkage geconstateerd. Dit constateer je vrij eenvoudig doordat de vacuüm druk wegvalt. Maar dan beginnen de problemen pas. Het netwerk uit 1982 moet voldoen aan strenge regelgeving voor wat betreft controle en reparatie en mag/kan tijdens het stookseizoen niet uit bedrijf worden genomen. Je kunt 18.000 huishoudens in dit gebied tenslotte niet in de kou zetten. 
 
Uit de eerste analyse blijkt dat er sprake is van een medium lekkage ergens in de 2.900 meter van deze hoofdleiding en gelukkig kunnen we die met behulp van sectioneren relatief eenvoudig terugbrengen naar een stuk van 1.100 meter. En dan moet er gegraven worden!

Wat is staal-in-staal
Staal-in-staal is een systeem dat bestaat uit een stalen watervoerende binnenbuis (mediumbuis) en een stalen buitenbuis (mantelbuis). De ruimte tussen de binnen- en mantelbuis (10 cm) wordt op onderdruk (vacuüm) gehouden en is gevuld met een minerale wol, dit als thermische isolatie van de binnenbuis. Verder heeft het vacuüm nog een functie, namelijk lekdetectie.

Om verder te kunnen testen wordt op verschillende punten gegraven naar de leiding om steeds een stuk van lekkage uit te kunnen sluiten. Uiteindelijk blijft er een netdeel van 180 meter over.

Gelukkig blijkt tijdens het sectioneren dat de parallel leiding dik genoeg is om tot een buitentemperatuur van 12 graden de bewoners gewoon van warmte te voorzien. Maar zodra het kouder wordt, dan moet de hoofdleiding (met daarin de lekkage) weer in gebruik. Omdat de winterperiode aanbreekt tijdens de werkzaamheden, moet er een oplossing gevonden worden. Daarom wordt er een oplossing gevonden, en getoetst door Vinçotte als NoBo (Notified Body), om de hoofdleiding toch te kunnen gebruiken en de benodigde werkzaamheden goed voor te bereiden.

Huzarenstukje

In de winter worden voorbereidingen getroffen en kunnen diverse scenario’s worden uitgewerkt. We gaan ervan uit dat er een buis met een lengte van maximaal 1 meter vervangen moet worden. Deze buis moet natuurlijk ook aan alle specificaties voldoen en als de bestaande binnenbuis. Als de buis onderbroken wordt, dan moet deze ook weer op voorspanning teruggebracht worden. Ook de lasprocessen worden getest en op voorhand getoetst.
Dan stijgen de temperaturen weer en kan de zoektocht naar de precieze locatie verder. We hebben immers nog 180 meter te gaan! Door voorzichtig luiken in de buitenmantel te maken kunnen we zien waar het lekwater vandaan komt. En dan doet zich ook de eerste verrassing voor. De binnenbuis blijkt helemaal niet rond te zijn maar ovaal! In de afgelopen 40 jaar blijkt de buis helemaal vervormd te zijn. En dus moeten we niet alleen op zoek naar een lekkage, maar ook over welke lengte deze vervormd is. Dat blijkt 120 meter te zijn! We gaan dus 120 meter buis vervangen in plaats van 1 meter. En dan wordt het pas echt complex. Er blijkt een bomenrij te zijn die absoluut niet gekapt en opnieuw aangeplant mag worden. Delen asfalt die niet verwijderd kunnen worden en nog wat kleine obstakels. Terug naar de tekentafel en bedenken hoe dit aan te pakken. 
Warmteleiding ovaal vervormd

Het projectteam komt met een revolutionair idee, dat nog niet eerder is uitgevoerd. We trekken gewoon de 120 meter binnenbuis uit de binnenbuis. De nieuwe binnenbuis die prefabriceren we dan inclusief isolatie en afstandhouders en trekken we zo de oude buitenbuis in. Waar diverse leveranciers ons dit proces afraden wordt in het Duitse Isobrugg een partner gevonden die dit wel durft. Zij fabriceren de leidingdelen en leveren deze compleet af op locatie. 

Gelukkig blijkt de lekkage in het ovale deel van de buis te zitten. Een scheurtje van slechts 10 centimeter blijkt de boosdoener. Met alleen het dichten van de lekkage zijn we er nog niet. Het vacuüm tussen de binnenbuis en buitenbuis moet natuurlijk weer herstelt worden. Door deze lekkage is er bijna 3 kilometer van de buitenbuis bijna volledig met water gevuld geweest. Al het vocht, dat in het wol tussen de beiden buizen is gekomen, wordt er als het ware uitgekookt door middel van vacuüm verdampen en de warmte van de binnenbuis. De verwachting is dat dit zeker nog een jaar gaat duren.

Scheur warmteleiding

Groot compliment

We zijn bijzonder trots op alle collega’s van Veolia Energie Netwerken en de betrokken partners, die deze storing op een bijzonder creatieve en innovatieve manier hebben opgelost. Ze hebben de overlast voor de bewoners in het gebied en de klanten van Ennatuurlijk tot een minimum weten te beperken. Niemand heeft in de kou hoeven zitten!

  

    

 

 

    

     

      

    

  

  

  

 

Overzicht bouwplaats plaatsen nieuwe warmteleiding

Overzicht bouwplaats nieuwe leidingen