De Veiligheidsregio Kennemerland (VRK) is verantwoordelijk voor de veiligheid in maar liefst negen gemeenten in Noord-Holland. In het gebied ten westen van Amsterdam, dat het gebied van Uitgeest tot en met de Haarlemmermeer en Zandvoort beslaat, is de VRK verantwoordelijk voor de brandweer en ambulance-diensten. Een grote regio met ruim 500.000 inwoners en veel verschillende kazernes. Met de aanbesteding voor het vervangen van de bestaande verlichting door ledverlichting in de brandweerkazernes had de VRK de ambitie om de energielabels van deze gebouwen te verlagen van label C naar label B. Geen eenvoudige opgave als je beseft dat deze kazernes 24/7 in bedrijf zijn en nooit stil kunnen liggen. Ron de Ruiter en René Hovestad vertellen over deze complexe operatie.
“De uitvraag van de VRK was best complex", steekt Ron de Ruiter van wal. “Men wilde in drie verschillende panden een aanpak met drie verschillende armaturen en ook nog eens van drie verschillende aanbieders. Je komt dan al snel op 27 verschillende oplossingen en een vrijwel onmogelijke keuze. We hebben in de vragenprocedure daarom gevraagd of dit nou wel verstandig was. Gelukkig is dat aangepast en kon iedereen de beste oplossing bieden.” De aanbesteding vereist daarnaast ook een circulaire aanpak van de verwijdering van de oude armaturen en verlichting. Een zwaarwegende factor in deze aanbesteding.
V.l.n.r: Ron de Riuter (Veolia), Evert-Jan Guldenmond (Veolia) en Lourens Nielen (Rexel)
Hoe is het gelukt om de aanbesteding te winnen?
“We wonnen de aanbesteding, mede op ons managementplan en hoe we de communicatie wilden aanpakken. De kazernes bleven in gebruik tijdens de werkzaamheden en brandweerlieden moesten aan voldoende (nacht)rust komen. Dat maakt het allemaal net wat complexer, alles moest goed worden gepland en gecoördineerd. Overleg op de locatie was dus heel belangrijk. Daarnaast moesten oude lampen en armaturen zo circulair mogelijk worden afgevoerd. Dan is het fijn dat Veolia een divisie heeft die hierin is gespecialiseerd en we dat goed kunnen regelen .” aldus Ron. Veolia heeft dit project samen met Rexel uitgevoerd om tot een goed verlichtingsplan te komen. In overleg is uiteindelijk gekozen om voor alle panden samen te werken met steeds dezelfde drie partners. Sylvania voor de led-armaturen, B.E.G. voor de sensoren en ABB voor de noodverlichting. Zo ontstaat een verlichtingsplan, waarbij op elke locatie gekozen is voor hetzelfde type verlichting, sensoren en noodverlichting van steeds dezelfde fabrikant. Dit zorgde voor eenheid en toch een flexibele invulling per locatie.
René Hovestad vult aan: “Het gaat in totaal over zestien panden, die we steeds als los project hebben aangepakt. Omdat we de gebouwen al kennen vanuit het beheer & onderhoud dat we doen, hebben we in het voortraject per locatie de werkzaamheden geïnventariseerd. Wat zit er momenteel in qua armaturen? Wat moet er vervangen worden en wat kan blijven zitten? Per pand was het maatwerk, maar door dezelfde type producten te gebruiken, ontstond er wel een eenheid tussen de kazernes.”
Van label C naar B
Het spreekt voor zich dat je met de vervanging van oude TL-verlichting naar led al een enorme sprong maakt in energiebesparing. Maar ook B.E.G. was - als sensoren fabrikant - een belangrijke spil in het totaalpakket. Zij maakten voor elk gebouw op basis van de tekeningen een sensorplan. Hierbij wordt niet alleen gebruikgemaakt van bewegingsmelders, maar ook van buitenlichtsensoren. Daardoor kan in de garages extra energie bespaard worden. Want met sterk zonlicht, hoeft de verlichting natuurlijk nog steeds niet overal aan te gaan. Dankzij sensoren is het licht alleen aan op momenten dat het ook echt nodig is en daarmee bespaar je flink extra op je energieverbruik. Ook zijn de armaturen voorzien van drie verschillende verlichtingsstanden. “Daardoor kunnen we de lichtsterkte, en dus energieverbruik, per armatuur regelen. Daar waar het minder fel kan, doen we dat ook”; vertelt René. “De combinatie van led, slimme sensoren en verschil in lichtsterkte is hier genoeg om de stap naar energielabel B te maken.”
Van theorie naar praktijk
Het upgraden van bestaande gebouwen naar de hedendaagse eisen is een grote uitdaging. Zo blijken de eisen in deze tender betrekking te hebben op nieuwbouw. In een bestaand gebouw is dit helemaal niet te realiseren. De eis van energiezuinige ledverlichting blijft natuurlijk wél overeind. Dat betekent dat je creatief moet zijn. Zo worden op sommige plekken de bakken van bestaande armaturen, vanwege afwijkende maatvoering, niet vervangen, maar hergebruikt voor led. Ook zijn er in de loop der jaren wijzigingen aan de panden gedaan door het (ver)plaatsen van wanden of deuren. Het is dus belangrijk om voor elk gebouw de situatie ter plaatse te bekijken en in kaart te brengen. Ron onderstreept dat: “Sommige panden zijn tientallen jaren oud en hebben bovendien soms doe-het-zelf-werk ondergaan. Dat betekent dat er geen tekeningen zijn of dat ze niet meer helemaal kloppen. Daardoor kom je soms situaties tegen waar je geen rekening mee hield.”
Collega Evert-Jan Guldenmond, Servicetechnicus bij Veolia, is daarom veel ter plaatse om de werkzaamheden te coördineren en de situatie ter plaatse te beoordelen.
Veolia technici Frederic Seys & Evert-Jan Guldenmond
Ook het continu in bedrijf zijn van de kazernes is uitdagend. “Daardoor moet je gewoon anders werken en slim plannen. Als de brandweer uitrukt telt elke seconde. Die jongens knallen gewoon door en houden er echt geen rekening mee of jij daar net even bezig bent. Je bent dus met één ding tegelijk bezig en dat maak je af. Je kunt niet zomaar overal je spullen neerzetten in een kazerne. Dat doe jij in strikt overleg met de brandweercommandant en de ploeg die dienst heeft.”, benadrukt Ron.
Daarom wordt er gewerkt met afroepschema’s en wordt alles zeer gecoördineerd aangeleverd. Zo heeft elke locatie precies wat er op dat moment nodig is. Waarbij de nasleep van COVID-19 en de oorlog in Oekraïne de uitdagingen nog groter maakten. Niet alle benodigde onderdelen waren even makkelijk of op tijd te leveren.
Bijzonder project
Op dit moment worden de laatste kleine onbemande panden gerenoveerd. Ook de volgende stap is al in voorbereiding. Verschillende panden worden van zonnepanelen voorzien en ook hier is Veolia nauw bij betrokken. Als beheer & onderhoudspartner voor VRK is het wel zo fijn om vernieuwingen ook zelf te mogen uitvoeren. Immers, je komt die nieuwe installatie straks ook weer tegen in de onderhoudsplannen. Hoewel nog niet volledig afgerond, kijken Ron en René al terug op een mooi project. “Het was uitdagend. De complexiteit omdat elk pand anders is en de keuze wat wel en niet te vervangen. En dan natuurlijk de werkzaamheden zo uitvoeren dat de brandweer er geen hinder van ondervond, maakt het juist bijzonder. Gelukkig staan we er niet alleen voor. We hebben dit echt in nauwe samenwerking gedaan met onze partners, maar ook met onze eigen Veolia collega’s. Een project om met z’n allen heel trots op te zijn!”.
© fotocredits: Ermin de Koning / Rexel Nederland